donderdag 26 november 2015

Badhuis met theater

Gemiddeld een keer in de 5 jaar breng ik een bezoek aan mijn geboortestad Amsterdam. Een vaste attractie is een bezoek aan mijn geboortehuis in Amsterdam Oost. De Andreas Bonnstraat om precies te zijn. Hoewel de huizen ouder geworden zijn en de kleine winkeliers verdwenen zijn, is de straat er op vooruit gegaan. Dat zal te maken hebben met het verdwijnen van de Amstel Brouwerij en het autoluw maken van de straat en er zijn 2 kroegen met terras bij gekomen. Kinderen spelen op straat. In mijn jeugd zou dat ondenkbaar zijn geweest. Het was altijd een drukke straat waar veel ongelukken gebeurde. Het oude badhuis is veranderd in een klein theatertje. Het is al decennia niet meer als badhuis in gebruik. In de jaren 50 hadden maar heel weinig huishoudens een badkamer met douche of bad. Bad gelegenheid werd later verplicht gesteld aan huiseigenaren. 
Badhuis 2015
 
We gingen gemiddeld een keer per week naar het badhuis. Voor een grote schrobbeurt. De dagelijkse wasbeurt werd aan de kraan gedaan of we werden in de tobbe gestopt. De eerste bezoeken aan het badhuis -op zeer jeugdige leeftijd- gaven een nieuwe dementie aan mijn jonge bestaan. Het badhuis had een heren- en een dames ingang. Aanvankelijk waren er dan ook 2 loketten. Een heer voor de herenkassa en een dame voor de dameskassa. Alleen de ronde en centraal gelegen wachtkamer was wel voor beiden geslachten. Bij toegang ontving men een handdoek en een klein stukje onwelriekende gemeente zeep. Er was een badmeester aanwezig die altijd dezelfde grap maakte. Hij vroeg, 'ga je, je goed wassen'. Als je dit dan bevestigde, was het antwoord, 'je moet je goed niet wassen, maar jezelf'. Dan volgde iedere keer weer het zelfde giegelige lachje.
In een later stadium verdwenen de kassa's, alsmede het personeel, om plaats te maken voor een kaartjesautomaat. Het badhuis werd gemengd. Dat wil zeggen dat de vrouwen- alsmede de mannenafdeling opgeheven werden en iedereen gewoon een badhokje kon pakken. Doordat steeds meer huishoudens zelf douchegelegenheid kregen, liep de klandizie sterk terug. De wachtkamer kwam buiten gebruik en het werk van de badmeester werd gereduceerd tot het dweilen van de hokjes. 
Badhuis jaren 70
 
Het gemengd baden bood ongekende mogelijkheden. Overal in de muren van badhokjes verschenen gaatjes om te gluren in het naast gelegen hokje. Sommigen gaatjes waren nog niet klaar. Daar moest dan nog aangewerkt worden. Maar anderen boden het zicht op het naburige hokje. Wel was de kans groot dat je een man aan trof. Uiteindelijk wist je niet welke sekse zich naast je bevond.

Niet zelden zag je een paar harige benen, wat natuurlijk niet de bedoeling was. Het probleem was ook dat de gaatjes aan twee kanten afgesloten konden worden met een propje. Als dat niet het geval was, dan was de kans groot dat 2 kerels naar elkaar aan het loeren waren. Als er dan inderdaad een vrouwspersoon gesignaleerd werd, bleek het blikveld te minimaal om een totaal beeld te krijgen. Alhoewel ik eigenlijk nooit iets schokkends waar genomen heb, behoort het badhuis tot mijn prilste seksuele herinneringen. Samen met opwaaiende zomerjurken en de drukke trams waarin je niet zelden aangenaam tegen een vrouwspersoon werd gedrukt.
 
De laatste badmeester kon zijn biezen pakken toen iedereen een eigen badkamer met douche had. Het badhuis werd gesloten. Het zal begin jaren 70 geweest zijn. Misschien iets eerder. Jammer. Het was een geweldige ontmoetingsplek voor de buurt. Maar het prachtige gebouwtje is er gelukkig nog.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten