zondag 18 november 2012

De Kodak TRI-X Pan

De Kodak TRI-X Pan is een snelle zwart-wit emulsiefilm. De film was in de jaren 60 en 70 populair vanwege zijn korrelstructuur. Als je de temperatuur van de ontwikkelaar tijdens het ontwikkelen van de film verhoogde, dan werd de film licht gevoeliger en de korrel groter. De grijstinten verdwenen dan en de negatieven werden hard met alleen zwart-wit. De korrel van de Kodak TRI-X Pan was absoluut mooier dan de korrel van andere hoge gevoeligheidsfilms. De negatieven leenden zich uitstekend voor zeefdrukken. Als je nu tijdens het vergroten het lichtgevoelige papier verving door een zeefdrukraam met licht gevoelige emulsie dan kon je de afbeelding vermenigvuldigen met inkt en rakel. Zeefdruk werd veel toegepast in de jaren 60 en 70. Dit had mede te maken met deze fotografische toepassing.

Voor zover ik het kan overzien gebruikte de onlangs overleden kunstenaar Wim Bors (25 november 2010) toen hij op de Oude Bildtdijk woonde deze techniek. Bors de latere initiatiefnemer van het Media Art Festival exposeerde zijn werk o.a. in de toenmalige Saskiabar. Een kroeg in Sint Annaparochie naast het kerkje waar ooit Remrandt in het huwelijk trad met Saskia van Uylenberg. Bors exposeerde daar zeefdrukken van het z.g. kooitjetipelen. Dit betreft een oude typisch Bildtse sport. Bors maakte foto’s tijdens het spel en maakte vervolgens zeefdrukken volgens het bovenstaande procédé. Slim. Op die manier maakte hij betaalbare kunst waar ook nog de leden van de kooitjetipel- vereniging op stonden die best een kunstwerk waar ze zelf opstonden wilde kopen. Bors verkocht zijn werk in het plat Haags aan de stamtafel. Nu heb ik altijd gedacht dat het kooitjetipelen een Bildtsevariant van het kaatsen is. Dit bleek niet het geval te zijn. Via Google trof ik tussen katknuppelen en pikschieten het volgende aan: Kooitjetipelen (Het Bildt in Friesland): Een houten balletje (kooitje), gelegen op het uiteinde van een wippend plankje, zo ver mogelijk weg laten vliegen door op het andere uiteinde van het plankje te slaan.
 Het folkloristische spel lijkt dus meer een variant van Honkbal te zijn. Het kooitje waarbij ik altijd een vogelkooi voor me zag, blijkt een houten bal te zijn. Het lijkt me in ieder geval een uniek spel. Maar ik ben blij dat het Media Art Festival behouden blijft voor Leeuwarden. Het was wat rommelig maar dat is in het algemeen kenmerkend voor het festival. Vooral als tijdens de expositie iemand een stellage aan het opbouwen of afbreken is. Je weet niet of het de loodgieter is of een kunstenaar die een performance aan het uitvoeren is. Maar dat kan je in het Friesmuseum ook gebeuren. Het is een beetje provincie eigen. Het heeft zijn charme.

woensdag 14 november 2012

De bonusblower

 
Voor mensen die niet van drukte houden is Friesland een jofele provincie. Vooral op zondagochtend. Veel dagboekafleveringen vinden hun oorsprong op zondagochtend. Je treft dan meestal alleen een vroege visser aan die zijn dobber door de ochtendnevel in het water laat zakken. Of een roeier die tegen de opkomende zon in roeit en zijn peddels in vloeibaar goud lijkt te steken. Tegen de tijd dat ik weer naar huis ga, zie je meestal de eerste zondagswandelaars.

















Bij Albert Hein zijn de bladblowers in de bonus. Voor een prikkie kun je nu een blower aanschaffen en een hoop herrie maken. Het is een jaarlijks terug komend ritueel. De uitdrukking dat opruimen eigenlijk verplaatsen is, komt het beste tot zijn recht met de bladblower. De gemeentewerkers hebben grote professionele blowers die ze alleen met een schouderband kunnen dragen.

Ze blowen alle blaadjes op een grote hoop waarna een man met een karretje ze opschept voor zover de wind ze al niet wederom verspreid heeft. De blowtijd duurt gelukkig maar kort en als er straks een storm komt zijn alle blaadjes vanzelf weg. Daar kan de bonusblower van Appie niet tegenop.

gebruikte muziek: Brian Eno